Σε αυτό το άρθρο, συγκεντρώνω όλους τους κύριους Παράγοντες Κινδύνου για τον Τρόπο Ζωής που οι επιστημονικές έρευνες έχουν δείξει ότι παίζουν βασικό ρόλο στην ανάπτυξη Ασθενειών του Τρόπου Ζωής ή χρόνιων, μη μεταδοτικών ασθενειών.
Οι παράγοντες του τρόπου ζωής είναι οι προσαρμοστικές συμπεριφορές και καθημερινές συνήθειες που επηρεάζουν την υγεία και την ευημερία ενός ατόμου. Εξαρτώνται 100% από τις δικές μας αποφάσεις και γι' αυτό είναι στο χέρι μας να τις αλλάξουμε.
Παράγοντες του τρόπου ζωής που, σύμφωνα με μελέτες, συμβάλλουν στην ανάπτυξη Νοσημάτων του Τρόπου Ζωής είναι:
Γενικά, θα έλεγα ότι σε αυτές τις περιπτώσεις οι άνθρωποι έχουν απομακρυνθεί από τον φυσικό τρόπο ζωής ως ανθρώπινα όντα στη γη.
Αυτοί οι παράγοντες του τρόπου ζωής, που συνήθως συνδυάζονται δύο ή περισσότεροι μαζί, οδηγούν με την πάροδο του χρόνου σε τέσσερις βασικές μεταβολικές/φυσιολογικές διαταραχές, οι οποίες μπορούν να λειτουργήσουν ως πρωταρχικά συμπτώματα/σύνδρομα, όπως:
Και μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη μιας ή περισσότερων Νοσημάτων του Τρόπου Ζωής με το πέρας του χρόνου.
Ας γνωρίσουμε αυτούς τους Παράγοντες Τρόπου Ζωής έναν προς έναν, ώστε να κατανοήσουμε καλύτερα τι πραγματικά σημαίνουν.
Υπάρχει υψηλή κατανάλωση από:
1. Επεξεργασμένα τρόφιμα (από επεξεργασμένα κρέατα, μέχρι επεξεργασμένα επιδόρπια και ροφήματα με ζάχαρη)
2. Επεξεργασμένα σάκχαρα και άμυλα
3. Κορεσμένα λιπαρά και τρανς λιπαρά
4. Κόκκινο κρέας
5. Γαλακτοκομικά
6. Αλάτι/Νάτριο
Υπάρχει χαμηλή κατανάλωση από:
1. Φρούτα
2. Λαχανικά
3. Ξηρούς καρπούς & σπόρους
4. Φυτικές ίνες
5. Απαραίτητα μικροθρεπτικά συστατικά
Στις σημερινές κοινωνίες, μελέτες έχουν παρατηρήσει ότι, αφενός, υπάρχει υποσιτισμός στον πληθυσμό και, αφετέρου, υπάρχει υπερκατανάλωση τροφίμων.
Τι ακριβώς σημαίνει αυτό;
Σημαίνει ότι οι άνθρωποι μπορεί να έχουν αυξήσει την ποσότητα φαγητού που τρώνε καθημερινά, αλλά στις τροφές που επιλέγουν να τρώνε λείπουν τα σωστά θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται το ανθρώπινο σώμα για να λειτουργεί βέλτιστα, να είναι υγιές και να αποτρέπει την ανάπτυξη ασθενειών.
Με αυτόν τον τρόπο, οι ανθυγιεινές δίαιτες συμβάλλουν στην ανθυγιεινή αύξηση βάρους και στην κακή υγεία που σχετίζεται με τη διατροφή!
Η σωματική αδράνεια είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για να αναφερθούμε στην αδυναμία επίτευξης των συνιστώμενων επιπέδων σωματικής δραστηριότητας για την υγεία, η οποία είναι τουλάχιστον 30 λεπτά τακτικής, μέτριας έντασης σωματικής δραστηριότητας τις περισσότερες ημέρες κατά τη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου.
Η σωματική αδράνεια περιγράφεται πλέον ως πανδημία που χρειάζεται επείγουσα δράση.
Τα υψηλότερα ποσοστά αδράνειας οφείλονται εν μέρει στο γεγονός πως πλέον αφιερώνουμε τον ελεύθερο χρόνο μας καθιστοί - βλέποντας τηλεόραση, παίζοντας βιντεοπαιχνίδια και χρησιμοποιώντας τον υπολογιστή. Η σωματική δραστηριότητα που σχετίζεται με την εργασία, τις εργασίες στο σπίτι και τις μεταφορές έχει επίσης μειωθεί λόγω της οικονομικής ανάπτυξης, των τεχνολογικών προόδων και των κοινωνικών αλλαγών.
Η σωματική αδράνεια είναι βασικός παράγοντας κινδύνου για μη μεταδοτικές ασθένειες και η τέταρτη κύρια αιτία πρόωρου θανάτου παγκοσμίως.
Το κάπνισμα σκοτώνει περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη αιτία θανάτου που μπορεί να προληφθεί στον κόσμο.
Ο καπνός είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις, χρόνιες παθήσεις του αναπνευστικού, καρκίνους και διαβήτη. Οι περισσότεροι από τους θανάτους που σχετίζονται με το κάπνισμα και τα χρόνια που χάθηκαν λόγω αναπηρίας οφείλονται σε αυτές τις μη μεταδοτικές ασθένειες.
Ο καπνός μπορεί επίσης να είναι θανατηφόρος και για τους μη καπνιστές. Η έκθεση στο παθητικό κάπνισμα έχει επίσης εμπλακεί σε αρνητικά αποτελέσματα για την υγεία, προκαλώντας 1,2 εκατομμύρια θανάτους ετησίως παγκοσμίως.
Δεν υπάρχει ασφαλές προϊόν καπνού, ούτε ασφαλές επίπεδο κατανάλωσης.
Ο καπνός του τσιγάρου περιέχει έως και 5000 χημικές ουσίες, εκ των οποίων οι 70 είναι γνωστό ότι είναι καρκινογόνες.
Η κατανάλωση αλκοόλ είναι ένας από τους κύριους παράγοντες κινδύνου για θάνατο και αναπηρία σε όλο τον κόσμο.
Από τον καρκίνο μέχρι την κατάθλιψη, το αλκοόλ συμβάλλει σε μια ευρεία λίστα μη μεταδοτικών ασθενειών κι άλλων καταστάσεων υγείας, συμπεριλαμβανομένων των τραυματισμών από τροχαία ατυχήματα, τον αυτοτραυματισμό και την διαπροσωπική βία.
Το αλκοόλ είναι μια τοξική, ψυχοδραστική και εξαρτησιογόνα ουσία και έχει ταξινομηθεί ως καρκινογόνο της Ομάδας 1 από τον Διεθνή Οργανισμό Έρευνας για τον Καρκίνο πριν από δεκαετίες.
Όταν πρόκειται για την κατανάλωση αλκοόλ, δεν υπάρχει ασφαλής ποσότητα που να μην επηρεάζει την υγεία.
Η πολιτιστική και κοινωνική ενσωμάτωση του αλκοόλ υποστηρίζεται από την πεποίθηση ότι είναι δυνατό να «πίνει κανείς υπεύθυνα». Ορισμένες μελέτες έχουν φτάσει στο σημείο να προτείνουν ότι η μέτρια κατανάλωση θα μπορούσε να είναι καλή για την υγεία. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, υπήρξε μια αλλαγή στα δεδομένα. Παρά τις προσπάθειες της βιομηχανίας να δημιουργήσει θόρυβο μέσω χρηματοδοτούμενων ερευνών, είναι πλέον ευρέως αποδεκτό ότι δεν υπάρχει ασφαλής ποσότητα κατανάλωσης αλκοόλ.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας μοιράστηκε πρόσφατα μια δήλωση σχετικά με την κατανάλωση αλκοόλ, υποστηρίζοντας ότι οι κίνδυνοι για την υγεία ξεκινούν «από την πρώτη σταγόνα».
Το άγχος είναι μια φυσική ανθρώπινη αντίδραση που μας ωθεί να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις και τις απειλές στη ζωή μας. Όλοι βιώνουν άγχος σε κάποιο βαθμό. Ο τρόπος που ανταποκρινόμαστε στο άγχος, ωστόσο, κάνει μεγάλη διαφορά στη συνολική μας ευεξία.
Η πραγματική ή η αντιληπτή απειλή για οποιονδήποτε οργανισμό αναφέρεται ως «στρεσογόνος παράγοντας» και η απάντηση σε αυτόν ονομάζεται «απόκριση στρες». Αν και οι αντιδράσεις στο στρες μεταμορφώθηκαν σε προσαρμοστικές διαδικασίες, οι ερευνητές παρατήρησαν ότι οι σοβαρές, παρατεταμένες αποκρίσεις μπορεί να οδηγήσουν σε δυσμενείς επιπτώσεις με τη μορφή ασθενειών.
Οι σχέσεις μεταξύ ψυχοκοινωνικών στρεσογόνων παραγόντων και ασθένειας έχουν αναφερθεί εκτενώς σε αρκετές μελέτες.
Το χρόνιο στρες έχει συνδεθεί με:
Ο κιρκάδιος ρυθμός είναι ένας ταλαντούμενος βιολογικός ρυθμός που επαναφέρεται περίπου κάθε 24 ώρες (εξου και ο λατινικός όρος "circa" (γύρω), "diem" (ημέρα)). Αυτό το 24ωρο σύστημα υπάρχει σε πολλές μορφές ζωής στη γη και διατηρείται σε όλη την εξέλιξη.
Στους ανθρώπους, οι κιρκάδιοι ρυθμοί επιταχύνουν τις λειτουργίες του σώματος σε επίπεδο ημερήσιας και νυχτερινής δραστηριότητας, ρυθμίζοντας:
Η διαταραχή του κιρκάδιου ρυθμού συμβαίνει όταν οι εσωτερικές αυτές ταλαντώσεις δεν ευθυγραμμίζονται σωστά με το εξωτερικό περιβάλλον.
Οι εξωτερικοί παράγοντες, όπως δείχνουν οι έρευνες, που μπορούν να διακόψουν τον φυσικό κιρκάδιο ρυθμό είναι:
Αυτή ήταν μια πρώτη σύντομη ανάλυση των βασικών παραγόντων του τρόπου ζωής που μπορούν να επηρεάσουν την υγεία μας και να συμβάλουν στην ανάπτυξη Νόσων του Τρόπου Ζωής.
Μάθε περισσότερα για το πως μπορώ να σε βοηθήσω να βελτιώσεις τη Υγεία σου μέσω της υπηρεσίας : Συμβουλευτική Υγείας για Ασθένειες του Τρόπου Ζωής.
Για οποιαδήποτε ερώτηση μπορείς να επικοινωνήσεις μαζί μου στο email: katerina@theselfcarebadass.com.
Στα προσεχή άρθρα θα μοιραστώ μαζί σας περισσότερες πληροφορίες για κάθε έναν από αυτούς, καθώς και τις πιο αποτελεσματικές αλλαγές που μπορούμε να ενσωματώσουμε στη ζωή μας για καλύτερη υγεία, μακροζωία και πρόληψη ασθενειών.
Για όσους έχασαν το πρώτο άρθρο σχετικά με τις ασθένειες του τρόπου ζωής, τι είναι και ποιες περιλαμβάνονται, μπορείτε να το διαβάσετε εδώ.
Πηγές:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8569195/ https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0091743519304384 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34158137/ https://bmcpublichealth.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12889-022-13191-z https://www.who.int/docs/default-source/ncds/9789241514620-eng.pdf?sfvrsn=48f7a45c_2https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6567185/ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7569619/#:~:text=High%20intake%20of%20fruits%2C%20vegetables,and%20reduced%20risk%20of%20NCDs. https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/42665/WHO_TRS_916.pdf?sequence=1 https://www.unicef.org/southafrica/blog/healthy-diet-can-reduce-risk-non-communicable-diseases#:~:text=An%20unhealthy%20diet%2C%20typically%20high,hypertension%2C%20heart%20disease%20and%20cancer. https://www.wcrf.org/wp-content/uploads/2021/07/WCRF-NCD-A4-WEB.pdf https://ncdalliance.org/why-ncds/risk-factors-prevention/unhealthy-diets-and-malnutrition https://www.emro.who.int/noncommunicable-diseases/causes/unhealthy-diets.htmlhttps://ncdalliance.org/why-ncds/risk-factors-prevention/physical-inactivity#:~:text=Physical%20inactivity%20is%20an%20established,cancer%20and%20colon%20cancer%20globally. https://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/physical-activity https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7737939/ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6341444/ https://jhpn.biomedcentral.com/articles/10.1186/s41043-022-00323-9https://ncdalliance.org/why-ncds/risk-factors-prevention/tobacco-use#:~:text=Tobacco%20and%20NCDs,these%20noncommunicable%20diseases%20(NCDs). https://www.emro.who.int/noncommunicable-diseases/causes/tobacco-use.html https://www.who.int/europe/publications/m/item/tobacco-and-noncommunicable-diseases https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9798240/ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9703300/ https://journals.lww.com/IJPH/Fulltext/2011/55030/Tobacco_Use__A_Major_Risk_Factor_for_Non.2.aspxhttps://ncdalliance.org/why-ncds/risk-factors-prevention/alcohol-use#:~:text=More%20than%20half%20of%20all,CVD)%20and%20mental%20health%20disorders. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3174337/ https://www.researchgate.net/profile/Charlotte-Probst/publication/323398521_Alcohol_and_Noncommunicable_Disease_Risk/links/5c1a45cf299bf12be38b2446/Alcohol-and-Noncommunicable-Disease-Risk.pdf https://www.nature.com/articles/s41598-019-52754-w https://www.who.int/europe/news/item/04-01-2023-no-level-of-alcohol-consumption-is-safe-for-our-health#:~:text=The%20World%20Health%20Organization%20has,that%20does%20not%20affect%20health. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10595331/https://www.thieme-connect.com/products/ejournals/pdf/10.1055/s-0038-1676191.pdf https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6035498/ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5137920/ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3341916/https://www.nigms.nih.gov/education/fact-sheets/Pages/circadian-rhythms.aspx https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5107711/ https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37650128/#:~:text=Environmental%20factors%20like%20diet%20and,of%20gestational%20chronodisruption%20on%20aging. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6851668/ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4657156/ https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0006291X11010072 https://www.qscience.com/docserver/fulltext/jlghs/2013/1/jlghs.2013.3.pdf?expires=1704720924&id=id&accname=guest&checksum=0D772EE6B17B8FA1D50AF4E8203D6F9A https://helda.helsinki.fi/server/api/core/bitstreams/ff6220d1-3d05-428f-83a7-dcd592a61faf/content https://www.researchgate.net/publication/236859361_Disruption_of_circadian_rhythm_increases_the_risk_of_cancer_metabolic_syndrome_and_cardiovascular_disease https://www.nhlbi.nih.gov/health/circadian-rhythm-disorders/treatment
